วันอังคารที่ 1 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2554

กล้วยไม้ที่มีขนาดเล็กที่สุดในโลก : เอื้องไข่ปลา เอื้องหัวเข็มหมุด


ชื่อวิทยาศาสตร์ : Bulbophyllum moniliforme  Parish & Rchb.f.
ชื่อสามัญ : The Necklace Bulbophyllum     

เกี่ยวกับชื่อไทย
เมื่อมองดูจากภาพของลำต้น เราจะพบว่าสอดคล้องกับชื่อที่นิยมเรียกกันนั้นคือ  เอื้องไข่ปลา   เพราะลำลูกกล้วยที่มีขนาดเล็กเป็นเม็ด
กลมๆเรียงต่อกันเป็นเส้น   ซึ่งมักขึ้นติดกันหลายๆเส้นรวมอยู่กันเป็นกลุ่มบนต้นไม้  หรืออาจมองดูได้อีกแบบว่า   ลำลูกกล้วยที่ปรากฏให้เห็นเหล่านั้นมีขนาดใกล้เคียง  และคล้ายหัวเข็มหมุด  (เอื้องหัวเข็มหมุด เป็นชื่อเรียกที่มาจาก จ.ระนอง)

เกี่ยวกับชื่อสามัญ
The Necklace Bulbophyllum เป็นการกล่าวอ้างตามชื่อวิทยาศาสตร์ว่ากล้วยไม้สิงโตชนิดนี้มีลำลูกกล้วยที่เรียงต่อกันเป็นเส้นมองดูคล้ายสร้อยคอที่ร้อยด้วยเม็ดลูกปัดหรือไข่มุกนั่นเองเกี่ยวกับชื่อวิทยาศาสตร์Bulbophyllum มาจากคำว่า bolbos แปลว่า หัว (bulb)และคำว่า phyllon แปลว่า ใบ เป็นการอ้างถึงหัวที่มีใบโผล่ขึ้นมาmoniliform หมายถึง ลักษณะเม็ดกลมที่ร้อยต่อกันเป็นเส้นยาวBulbophyllum moniliforme  จึงเป็นการอ้างถึงลักษณะของลำลูกกล้วยชนิดนี้ที่เป็นเม็ดกลมเรียงตัวเป็นเส้นยาวบนเหง้าเดียวกัน

ข้อมูลทางพฤกษศาสตร์
กล้วยไม้อิงอาศัย ลำลูกกล้วยเป็นหัวกลมค่อนข้างแบน มีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 2-3 มม. เรียงตัวต่อกันบนเหง้าลักษณะ
เป็นเส้นยาว มีใบรูปรีขนาดเล็ก 1 ใบ ขนาด กว้าง 0.7-1 มม. ยาว1.5-2 มม. ทิ้งใบเมื่อออกดอก ดอกออกเดี่ยว ก้านดอกยาว 0.8-1 ซม. ดอกบานเต็มที่กว้าง 4-5 มม. กลีบเลี้ยงและกลีบดอกสีส้มอ่อนมีลายเส้นตามยาวสีแดง กลีบปากสีแดงเข้ม
ฤดูออกดอก  : พฤศจิกายน-มกราคม
แหล่งที่พบ  : ป่าดิบชื้นทางภาคใต้
การกระจายพันธุ์ : อินเดีย ไทย ลาว และเวียดนาม
เกร็ดความรู้เพิ่มเติม : กล้วยไม้ชนิดนี้มีลักษณะที่คล้ายกับ B. subtenellum มาก แต่มีข้อแตกต่างตรงที่ลายเส้นบนกลีบเลี้ยงคู่ข้างที่มีเพียง 3 เส้นเท่านั้น และมีขนาดใหญ่กว่าเล็กน้อย

กล้วยไม้ที่ใหญ่ที่สุดในโลก

กล้วยไม้ว่านเพชรหึงหรือบางท่านเรียกว่านหางช้างนี้เป็นกล้วยไม้ที่ใหญ่ที่สุดในโลก อยู่ในสกุล Grammatophyllum เป็นพืชใบเลี้ยงเดียวในวงศ์ Orchidaceae ลำต้นสูงได้ถึงประมาณ ๒ เมตร ใบเรียวยาว ดอกเป็นช่อชูตั้งขึ้นมีดอกประมาณช่อละ ประมาณ ๑๒๐-๑๕๐ ดอกต่อช่อ ดอกสีเหลืองจุดสีน้ำตาลและบางต้นจะมีจุดสีแดงซึ่งหาได้ยากมาก (ที่บ้านมีดอกสีแดงอยู่สองกอเคยมีผู้รู้บอกว่าเป็นของทางใต้ แต่ปีนี้ไม่ออกดอก) ทนแล้งได้ดีไม่ต้องการการเอาใจใส่มาก เคยมีผู้มาขอลำต้นที่แก่จัดๆบอกว่าจะเอาไปเข้าเครื่องยาไทย แต่ไม่ได้ถามว่าสรรพคุณมีดีทางไหนบ้าง ยังไงใครมีข้อมูลช่วยบอกด้วยนะครับ